Dinsdag 17 maart 2026 - Mechelen
Congres Sociale Dienstverlening NU
Tijdens dit congres (voor en door maatschappelijk werkers) brengen we thema’s samen die vandaag het verschil maken in het sociaal werk: toegankelijke rechten, activering, migratie en trauma, discriminatie op de huurmarkt, juridische houvast én de rol van AI in de hulpverlening.
Wat mag je verwachten?
- 9 diepgaande sessies van topexperts, waaronder Solentra, Ria Van Daele, Helderrecht, Agentschap Integratie & Inburgering en D-NA.
- Workshops over micro-agressie, discriminatie op de huurmarkt, dakloosheid, vreemdelingenrecht en efficiënte trajectopbouw.
- Een panelgesprek over activering als gedeelde opdracht.
- Een toegankelijke AI-workshop: ChatGPT in het sociaal werk — kansen, grenzen en praktische tips.
- Een warme ontvangst, uitgebreide lunch en een afsluitende receptie om te verbinden en ervaringen te delen.
Programma
9:00 - 9:30 - Ontvangst met koffie en registratie
9:30 - 10:00 - Verwelkoming
10:00 - 11:15 - Sessie 1
Van uitsluiting naar kans: wat kunnen we doen tegen discriminatie op de huurmarkt?
Spreker: Arno Swyngedouw
In deze sessie kaart Arno Swyngedouw de realiteit van discriminatie op de huurmarkt scherp aan, vanuit onderzoek, praktijkervaring en herkenbare situaties. Aan de hand van een krachtig videofragment wordt zichtbaar gemaakt hoe hardnekkig discriminatie doorwerkt in de zoektocht naar betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting, zeker voor OCMW-cliënten.
De sessie gaat in op hoe je discriminatie herkent, hoe je het bespreekbaar maakt met cliënten en verhuurders, en welke mogelijkheden er zijn om effectief te reageren. Arno biedt concrete tips, communicatiestrategieën en voorbeelden van hoe OCMW’s, lokale besturen en partners kunnen bijdragen aan een eerlijkere huurmarkt.
Deze sessie geeft maatschappelijk werkers meer inzicht, taal en handelingsmogelijkheden om cliënten te ondersteunen wanneer discriminatie hun kansen op huisvesting beperkt.
Meer dan OCMW: een helder overzicht van aanvullende rechten
Spreker: Ria Van Daele
In deze sessie biedt Ria Van Daele, auteur van het boek Wegwijzer naar een integrale hulpverlening, een duidelijk en praktisch overzicht van de sociale rechten die hulpvragers kunnen openen naast het recht op maatschappelijke dienstverlening binnen het OCMW.
De opleiding toont welke aanvullende voorzieningen, tegemoetkomingen en ondersteuningsmogelijkheden beschikbaar zijn via andere instanties en stelsels.
Deelnemers krijgen inzicht in hoe deze rechten elkaar kunnen versterken, hoe je als hulpverlener cliënten gericht kunt doorverwijzen, en hoe je breder kijkt dan het klassieke OCMW-aanbod.
AI als hulpmiddel: ChatGPT voor de sociaal werker van vandaag
Spreker: Helder Recht vzw
Deze interactieve workshop biedt sociaal werkers een laagdrempelige kennismaking met ChatGPT en Copilot en toont hoe AI een ondersteunende rol kan spelen in de dagelijkse praktijk. De sessie gaat in op de kansen én aandachtspunten bij het gebruik van deze tools, waaronder betrouwbaarheid, privacy, ethiek en het risico op foutieve informatie.
Deelnemers leren hoe je goede en effectieve prompts opstelt en hoe je ChatGPT kan inzetten voor uiteenlopende taken: het voorbereiden van gesprekken, informatie structureren, brieven of verslagen opstellen, ideeën genereren of moeilijke regelgeving begrijpelijk maken.
Daarnaast is er ruimte voor uitwisseling tussen sociaal werkers: gebruiken ze het al? Waarvoor? Wat levert het op? Waar besparen ze tijd of krijgen ze meer overzicht?
Deze workshop helpt sociaal werkers om met meer vertrouwen, inzicht en kritische blik de eerste stappen te zetten in het gebruik van AI in hun begeleiding en administratie.
11:30 - 12:45 - Sessie 2
Kleine prikken, grote impact: omgaan met micro-agressie in hulpverlening
Spreker: Kris Verherstraeten (D-NA)
Kleine prikken wegen zwaar. In deze workshop ontdek je hoe micro-agressie de hulpverleningsrelatie onder druk zet en hoe je subtiele spanningen tijdig herkent en begrenst.
Met acteurscènes, praktische technieken en directe toepasbaarheid voor elke maatschappelijk werker.
Van werkloosheidsuitkering naar OCMW: hoe organiseren we efficiëntere trajecten?
Spreker: Ria van Daele
Door de beperking in duur van de werkloosheidsuitkeringen komen steeds meer mensen sneller bij het OCMW terecht. Deze sessie onderzoekt hoe OCMW-teams hun procedures kunnen stroomlijnen om deze groeiende instroom werkbaar en kwaliteitsvol te blijven opvangen.
We bekijken welke stappen in intake, onderzoek en begeleiding efficiënter kunnen, waar onnodige vertragingen ontstaan en hoe betere samenwerking met VDAB, RVA en andere partners kan bijdragen aan snellere, duidelijkere trajecten voor cliënten.
Deelnemers krijgen concrete handvatten, voorbeelden uit de praktijk en ruimte voor uitwisseling over wat in hun eigen werking werkt of knelt.
Migratieverhalen en trauma: wat betekent dit voor onze hulpverlening?
Spreker: Solentra
In deze inspirerende en informatieve lezing deelt Solentra haar uitgebreide expertise rond migratie, trauma en de begeleiding van cliënten met een precair verblijfsstatuut. De sessie biedt maatschappelijk werkers een helder kader om de complexe realiteit van migratie en traumagerelateerde problematiek beter te begrijpen en er doordacht op in te spelen.
Solentra gaat in op hoe migratie-ervaringen, verlies, onveiligheid en langdurige stress ingrijpen op het functioneren en hulpverleningsproces van cliënten. Daarnaast wordt stilgestaan bij de specifieke uitdagingen van het vreemdelingenrecht, een domein waarin veel besturen aangeven te weinig kennis in huis te hebben.
12:45 - 14:00 - Middagpauze
Tijdens de middagpauze voorzien we voor alle deelnemers een gevarieerde lunch met broodjes, salades en dranken.
Heb je specifieke dieetwensen of allergieën? Laat het ons gerust weten bij je inschrijving.
14:00 - 15:00 - Sessie 3
Activering als gezamenlijke opdracht: bouwen aan sterke partnerschappen
Panelgesprek
In deze sessie gaan vertegenwoordigers van het OCMW en hun belangrijkste activeringspartners in gesprek over hoe samenwerking sterker, efficiënter en klantgerichter kan worden vormgegeven.
Het panelgesprek vertrekt vanuit vragen die deelnemers vooraf kunnen insturen. Deze input vormt de basis voor een open en constructieve discussie over knelpunten, verwachtingen, goede praktijken en rolverdeling binnen activeringstrajecten.
Hoe kunnen OCMW’s en partners zoals VDAB, welzijns- en zorgorganisaties, lokale initiatieven en sociale economie elkaar beter vinden? Waar loopt de afstemming vlot en waar kan ze verbeteren? En vooral: hoe zorgen we ervoor dat cliënten sneller en duurzamer worden geactiveerd?
Tussen recht en realiteit: omgaan met uithuiszetting en dakloosheid
Spreker: (vervangend) Vrederechter: Peter Van der Eecken, samen met maatschappelijk werker
In deze sessie geeft Peter Van der Eecken, vervangend vrederechter van het kanton Aalst, een inzichtelijke en praktijkgerichte toelichting over uithuiszetting, gerechtsdeurwaarderskosten en de juridische positie van huurders in moeilijkheden.
Hij legt helder uit hoe uithuiszettingsprocedures verlopen, welke kosten daarbij komen kijken, welke rechten huurders hebben en op welke momenten hulpverleners nog kunnen ingrijpen om escalatie te vermijden.
Daarnaast wordt ingegaan op twee belangrijke thema’s die vaak samenlopen met uithuiszetting:
- dakloosheid en de kwetsbare overgang van opvang naar wonen
- het referentieadres, hoe het werkt, wanneer het kan en welke beperkingen of veelvoorkomende misverstanden er bestaan
Deelnemers krijgen concrete handvatten om cliënten correct te informeren, tijdig te handelen en beter samen te werken met gerechtsdeurwaarders, vrederechters en woonpartners.
Houvast in veranderende wetgeving: vreemdelingenrecht voor hulpverleners
Spreker: Sarah Den Haese (Agentschap Integratie en Inburgering)
In deze sessie geeft Sarah Den Haese — jurist vreemdelingenrecht, internationaal familierecht en gespecialiseerd in gezinshereniging — een helder overzicht van de meest recente wetswijzigingen binnen de vreemdelingenwetgeving, met de focus op gezinshereniging.
De focus ligt op wat deze veranderingen betekenen voor rechten, procedures en praktijkbeslissingen in de begeleiding van cliënten met een migratieachtergrond of precair verblijfsstatuut.
De sessie biedt maatschappelijk werkers en OCMW-medewerkers:
- inzicht in recente en komende wijzigingen in de verblijfswetgeving
- duiding bij de gevolgen voor gezinshereniging, internationale families en kwetsbare doelgroepen
- concrete handvatten om cliënten correct te informeren en te ondersteunen
15:00 - 16:00 - Dankwoord & receptie
Praktisch
- Wanneer: dinsdag 17 maart 2026
- Waar: Van der Valk Hotel – Rode Kruisplein 1-4, 2800 Mechelen
- Voor wie: OCMW-medewerkers
- Inschrijvingsgeld: € 290 (incl. BTW)
Door je in te schrijven, ga je akkoord met onze algemene voorwaarden.
- 00Dagen
- 00Uren
- 00Minuten
- 00Seconden